Server Nedir, Server Çeşitleri Nelerdir?

Bilgisayar ağında kullanıcıların erişimine, kullanımına veya paylaşımına açık olan kaynaklar ile web sitesi, e-mail, FTP gibi servisleri çalıştıran bilgisayar birimine server (sunucu) denir. Server ile bir ağı yönetebilirsiniz, veritabanı barındırabilirsiniz, web siteleri ile e-posta barındırabilir, dosya ya da uygulama paylaşabilirsiniz. Hem kurumsal hem de kişisel amaçlara yönelik birçok server mevcuttur.

Online oyun, sohbet, ses görüntü yayını yapan sunucuların yanı sıra en çok kullanılan server çeşitleri; web sunucusu, FTP sunucusu ve e-posta sunucusudur. Sunucular, veri merkezlerine yerleştirilir. Veri merkezi, güvenlik önlemlerine ve hızlı internet bağlantısına sahiptir. Farklı büyüklüklere sahip olan veri merkezlerinde aynı anda çok sayıda sunucu çalışabilir.

Server Ne işe Yarar?

Server, standart masaüstü bilgisayarın yapabildiği şeyleri ve daha fazlasını yapar. Örneğin; bilgisayar sunucu işlemlerini az üretken olarak çalıştırabiliyor, server ise bu işlemleri daha üretken olarak çalıştırır. Bir server, hizmet verdiği ağa veya ağlara aşağıda bulunan özellikleri sunar:

• Artan ya da dalgalan sayıda kullanıcıya, cihaza ve iş yüküne hizmet verebilmek için ölçeklenebilirlik.
• Kritik seviyedeki sistemlerin kullanılabilir ve online durumda kalabilmesini sağlamak için güvenirlik.
• Artırılmış RAM ve CPU özellikleri ile ağ iş yükünü işlemeye gerekli olan işlem gücü. 
• Paylaşılmış durumda olan ağ kaynaklarına erişimi bulunan tüm personel arasında işbirliği.
• Ağ cihazları üzerinde bulunan stresi azalttığı için maliyet tasarrufu.

Server Nasıl Çalışır?

Server, tarayıcılarla iletişim kurmak için Köprü Metni Aktarım Protokolü (HTTP) kullanır. Aslında her bilgisayar server olarak kullanılabilir. Bunu için gerekli yazılımın yüklü olması ve bilgisayar donanımının iş yükünü işleyebilecek kadar güçlü olması yeterlidir. Serverların klavyesi ve ekranı yoktur ancak son derece güçlü aletlerdir. Server, sadece bilgisayar ile iletişim kurar. Serverın çalışma sistemi aşağıdaki gibidir: 

• Web tarayıcıdan gelen sayfa isteğine göre IP adresi arar.
• Web tarayıcıdan girilen URL ile görüntülenmek istenen siteyi bulur.
• Reklam ve içerik gibi bütün ögeleri tespit eder, birleştirir ve web tarayıcısına gönderir.
• Web tarayıcısından iletilen isteklere gelen cevapları kullanıcıya göterir. 

Server Nasıl Kurulur?

Biraz yardım alarak dilediğiniz serverı kolay bir şekilde kurabilirsiniz. Örneğin; Windows Server 2022 kurulumu ve yapılandırması aşağıdaki adımlar takip edilerek yapılabilir:

• Windows Server kurarken ilk açılan pencerede next seçeneği seçilir ve bir sonraki pencerenin açılması sağlanır.
• Yeni gelen pencerede Install Now butonuna tıklanır ve devam edilir. 
• Açılan penceredeki işaretli alana varsa ürün anahtarı girilir. Ürün anahtarını daha sonra girmek için I don’t have a product key yazan alan seçilebilir.
• Yeni açılan pencerede bir sürüm seçilmesi gerekiyor. Burada Desktop Experience seçeneği seçilebilir. 
• Devam edebilmek için gelen sözleşmenin kabul edilip next butonuna tıklanması gerekir. 
• Yeni kurulum yapıldığı için gelen pencerede Custom: Install Microsoft Server Operating System Only (Advanced) seçeneği seçilir.
• Sonraki pencerede disk seçimi yapılmalıdır.
• Disk seçimi yapıldıktan sonra kurulum işlemi başlar. Bu yüzden bilgisayarın kapatılmaması gerekir. 
• Kurulum tamamlanınca Administrator için şifre oluşturulmalıdır. Bu şifre ile oturum açarak sunucu yapılandırılabilir. 
• IP konfigürasyonunu hazır hale getirmek için Update ve Security güncellemelerinin yapılması gerekir. 

Barındırma Yapılarına Göre Server Türleri Ve İşlevleri Nelerdir?

Server türleri barındırma yapılarına göre şu şekilde sıralanabilir:

Dedicated Server: Yalnız bir sunucunun bir tek kuruma veya kişiye atanması demektir. Diğer kullanıcılar ile paylaşılmadığı için maksimum düzeyde güvenlik sağlar. Maliyeti oldukça yüksek olan bu sunucu büyük siteler veya kurumlar tarafından kullanılır.

VPS Server: Sanal server ismi ile anılan VPS, sunucunun birden fazla sunucuya bölünmesini sağlar. Bu sayede tüm kullanıcılar bellek, işlemci ve depolama gibi kaynakları paylaşabilir.

Cloud Server: Üst düzey işlem gücü ve geniş bir depolama alanına sahip bulut sunucu seçeneğidir.

Kullanım Amaçlarına Göre Sunucu Türleri Nelerdir?

Kullanım amaçlarına göre birçok sunucu mevcuttur. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

Web Sunucusu: Web sitelerinin içeriklerini ve dosyalarını kullanıcıya sunan bilgisayardır.

Oyun Sunucusu: Dünya üzerindeki birçok oyuncuyu oyunun verilerine erişmek adına harici bir sunucuya bağlar.

Dosya Sunucusu: Erişilebilir halde olan dosyaları barındıran sunucudur.

Uygulama Sunucusu: Uygulamaların çalışabileceği ortamı sunar.

Veritabanı Sunucusu: Veri tabanında yer alan ve tetiklenen bilgiyi kullanıcıya göndererek veri erişimini gerçekleştirir.

E-Posta Sunucusu: Bir ağda yer alan e-posta trafiğini yönetir ve iletileri depolar.

DNS Sunucusu: Web sitelerinin adresleri ile İnternet kullanıcılarının IP adreslerini eşleştirir.

Proxy Sunucusu: İstemciler ile tarayıcı arasında köprü görevi yapar.

FTP Sunucusu: Dosyaların sunucu ile bilgisayar arasındaki transferini gerçekleştirir.

Medya Sunucusu: Video ve ses dosyalarının depolanmasını ve paylaşılmasını sağlar.

Sunucu seçimi web sitesinin performansına doğrudan etki eder. Bu konuda merak ettikleriniz varsa da “Sunucu Seçimi Web Sitenizin Kalitesini Nasıl Etkiler” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.